segunda-feira, 2 de novembro de 2020

FINADOS, nº 8 - SOBRE A MORTE SEM EXAGERO (Wisława Szymborska)

Nie zna się na żartach,                                                Não entende de piadas,
na gwiazdach, na mostach,                                          de estrelas, de pontes,
na tkactwie, na górnictwie, na uprawie roli,               de tecer, minerar, lavrar a terra,
na budowie okrętów i pieczeniu ciasta.                       de construir navios e assar bolos.

W nasze rozmowy o planach na jutro                          Quando falamos de planos para amanhã
wtrąca swoje ostatnie słowo                                        intromete sua última palavra
nie na temat.                                                                sem nada a ver com o assunto.

Nie umie nawet tego,                                                   Não sabe sequer as coisas
co bezpośrednio łączy się z jej fachem:                      diretamente ligadas ao seu ofício:
ani grobu wykopać,                                                     nem cavar uma cova,
ani trumny sklecić,                                                      nem fazer um caixão,
ani sprzątnąć po sobie.                                               nem arrumar a desordem que deixa.

Zajęta zabijaniem,                                                       Ocupada em matar,
robi to niezdarnie,                                                       o faz de modo canhestro,
bez systemu i wprawy.                                                 sem método nem mestria,
Jakby na każdym z nas uczyła się dopiero.                 como se em cada um de nós estivesse aprendendo.

Tryumfy tryumfami,                                                     Triunfos, vá lá,
ale ileż klęsk,                                                               mas quantas derrotas,
ciosów chybionych                                                      golpes falhos
i prób podejmowanych od nowa!                                e tentativas repetidas de novo!

Czasami brak jej siły,                                                  Às vezes lhe faltam forças
żeby strącić muchę z powietrza.                                 para fazer cair uma mosca do ar.
Z niejedną gąsienicą                                                  Mais de uma lagarta
przegrywa wyścig w pełzaniu.                                    rastejando a vence na corrida.

Te wszystkie bulwy, strąki,                                          Todos esses bulbos, grãos,
czułki, płetwy, tchawki,                                               tentáculos, barbatanas, traqueias,
pióra godowe i zimowa sierść                                    plumagens nupciais e pelame de inverno
świadczą o zaległościach                                           testemunham atrasos
w jej marudnej pracy.                                                 no seu trabalho tedioso.

Zła wola nie wystarcza                                              A má vontade não basta,
i nawet nasza pomoc w wojnach i przewrotach,       e mesmo nossa ajuda com guerras e revoluções
to, jak dotąd, za mało.                                               é, até aqui, insuficiente.

Serca stukają w jajkach.                                            Corações batem nos ovos.
Rosną szkielety niemowląt.                                       Crescem os esqueletos dos bebês.
Nasiona dorabiają się dwóch pierwszych listków,    Das sementes brotam duas primeiras folhinhas,
a często i wysokich drzew na horyzoncie.                 e amiúde também árvores altas no horizonte.

Kto twierdzi, że jest wszechmocna,                           Quem afirma que ela é onipotente
sam jest żywym dowodem,                                         é ele mesmo a prova viva
że wszechmocna nie jest.                                           de que onipotente ela não é.
Nie ma takiego życia,                                                Não há vida
które by choć przez chwilę                                        que pelo menos por um momento
nie było nieśmiertelne.                                              não tenha sido imortal.

Śmierć                                                                       A morte
zawsze o tę chwilę przybywa spóźniona.                  chega sempre atrasada àquele momento.

Na próżno szarpie klamką                                        Em vão força a maçaneta
niewidzialnych drzwi.                                               de uma porta invisível.
Kto ile zdążył,                                                           A ninguém pode subtrair
tego mu cofnąć nie może.                                         o tempo alcançado.

Legh Mulhall Kilpin (1853-1919) - Gate of the Infinite (1910).

- Wisława Szymborska, em "Um amor feliz – Wisława Szymborska". Título original do poema: O śmierci bez przesady.  Tradução de Regina Przybycien.

Nenhum comentário:

Postar um comentário